Dünya hər il korrupsiyadan böyük itkilərə məruz qalır. Bu, təsirə məruz qalan ölkələrin həm həyatına, həm də iqtisadi rifahına toxunur.
2018-ci ildə BMT-nin baş katibi Antoniu Quterriş bəyan etmişdi ki, beynəlxalq korrupsiyadan illik itkilər heyrətamiz bir rəqəm təşkil edir. Belə ki, bütün dünya üzrə rüşvət və oğurlanmış vəsaitlərin həcmi 3,6 trilyon dollara çatır.
Bu, hökumətlərin gəlirlərinin əhəmiyyətli dərəcədə azaldılması deməkdir, çünki vergilər ya ödənilmir, ya da şəxsi ciblərə gedir.
Korrupsiyaya uğramış bir çox ölkələrdə ixtisassız insanlar rüşvət yolu ilə dövlət və özəl sektorlarda mühüm vəzifələr tuturlar, öz həyatlarını təhlükəyə atırlar və öz ölkələrinin iqtisadi artımını təhlükə altına salırlar.
Nigeriyada, məsələn, dövlət xadimləri layihələrin dəyərini artırmaq üçün podratçılarla razılığa gəlirlər və podratçılar həmin müqavilə layihələrini təmin etmək üçün külli miqdarda rüşvət alırlar. Bütün bunlar hökumətin pul kisəsindəki cüzi vəsaitləri tükəndirir, milyonlarla dollar pul qazanan korrupsionerləri isə zənginləşdirir.
Bundan əlavə
Rüşvətxorluğa qarşı mübarizə üzrə müqayisəli agentliklərin mövcud olduğu korrupsiyaya uğramış ölkələrin əksəriyyətində, siyasi cəhətdən əhəmiyyətli şəxslər qanunsuz yolla əldə edilmiş sərvətlərini xilas etmək üçün çirkli pulların yuyulmasına güvənirlər. Onlar adətən bunu oğurlanmış dövlət vəsaitlərini digər ölkələrə köçürməklə edirlər.
Buna nümunə olaraq, 1999-cu ildən 2007-ci ilə kimi Nigeriyanın Delta ştatının qubernatoru olmuş Ceyms İborini göstərmək olar. İbori Delta ştatının hökumətinə məxsus olan 250 milyon dolları oğurladığına və həmin vəsaitlərin yuyulmasına görə, 2012-ci ildə Londonda həbs edilib və həbsxanaya yerləşdirilib.
2015-ci ildə “ResearchGate”də dərc olunan sorğuda Delta ştatı Nigeriyanın ən əlverişsiz əyalətlərindən biri kimi etiraf olunmuşdu. Hesabata görə, müxtəlif dərəcəli infrastruktur çatışmazlıqları olub. İlkin tibbi-sanitar yardımın 34,22 faizinin təhlükəsiz suya çıxışı olmayıb. Əhalinin 51,33 faizi üçün ümummilli elektrik şəbəkəsi əlçatan deyil, 34,22 faizi üçün səhiyyədə çarpayı yeri çatışmır və 40,89 faizinin isə ümumiyyətlə, rabitə vasitəsi yoxdur.
İnfrastrukturun çatışmazlıqlarının əsas səbəbi kifayət qədər maliyyələşdirmənin olmaması, resursların birtərəfli paylanması və rəsmi korrupsiyadır.
Korrupsioner məmurlar ictimai xidmətlər və infrastrukturun inkişafı üçün ayrılan vəsaitləri oğurlamaqla əsas infrastruktur layihələrini bərbad vəziyyətdə qoyurlar və vətəndaşları qarşısı alına bilməyən təhlükələrə məruz qoyurlar.
